Wiceadmirał Drozd

Wiceadmirał Drozd
(Вице-адмирал Дрозд)
	; „Wiceadmirał Drozd”, 1986
Klasa	krążownik rakietowy
Projekt	1134 (Bierkut)
Oznaczenie NATO	Kresta I
	Historia
Stocznia	im. Żdanowa, Leningrad
Położenie stępki	26 października 1965
Wodowanie	18 listopada 1966
	Marynarka Wojenna ZSRR
Nazwa	Wiceadmirał Drozd
Wejście do służby	27 grudnia 1968
Wycofanie ze służby	1 lipca 1990
Zatonął	marzec 1992 po wycofaniu
	Dane taktyczno-techniczne
Wyporność	standardowa: 5335 t; pełna: 7125 t
Długość	156,2 m
Szerokość	16,8 m
Zanurzenie	6,3 m
	Napęd
	2 turbiny parowe o mocy łącznej 90 000 KM, 4 kotły, 2 śruby
Prędkość	33 w
Zasięg	5000 Mm przy 18 w
	Uzbrojenie
	• 2×II wyrzutnie pocisków przeciwokrętowych P-35 (4 pociski); • 4 działa uniwersalne 57 mm (2×II); • 4 działka plot 30 mm AK-630M (4×I); • 2×II wyrzutnie pocisków plot Wołna-M (64 pociski); • 2 miotacze rbg RBU-6000 (2×XII); • 2 miotacze rbg RBU-1000 (2×VI)
Wyrzutnie torpedowe	10 wt 533 mm (2×V), 10 torped
	Wyposażenie
	radary: Kliwer, Angara-A, artyleryjskie, nawigacyjne; stacje hydrolokacyjne Titan, Wyczegda
	Wyposażenie lotnicze
	1 śmigłowiec Ka-25PŁ/C
Załoga	312 (30 oficerów)
	Multimedia w Wikimedia Commons

Wiceadmirał Drozd (ros. Вице-адмирал Дрозд) – radziecki krążownik rakietowy projektu 1134 (ozn. NATO Kresta I). Wodowany w 1966 roku, w czynnej służbie od 1968 do 1990 roku. Wchodził w skład Floty Bałtyckiej i Floty Północnej.

Budowa i skrócony opis

Główny artykuł: Krążowniki rakietowe projektu 1134.

„Wiceadmirał Drozd” był trzecim okrętem projektu 1134 (Bierkut), określanego też jako typ Admirał Zozula^[1], a w kodzie NATO oznaczanego Kresta I^[2]. Okręt otrzymał nazwę na cześć wiceadmirała Walentina Drozda (1906-1943). Został wciągnięty na listę floty 16 czerwca 1965 roku^[1]. Budowany był w stoczni im. Żdanowa w Leningradzie pod numerem budowy 793^[1]. Stępkę położono 26 października 1965 roku, a okręt wodowano 18 listopada 1966 roku^[3]. Do służby wszedł 27 grudnia 1968 roku^[3].

Okręty projektu 1134 były klasyfikowane oficjalnie początkowo jako duże okręty przeciwpodwodne (ros. bolszoj protiwołodocznyj korabl, BPK)^[4]. Ich zasadniczym przeznaczeniem miało być zwalczanie okrętów podwodnych, lecz w czasie ich budowy nie były jeszcze gotowe rakietotorpedy, wobec czego otrzymały one jako główne uzbrojenie cztery wyrzutnie pocisków przeciwokrętowych P-35, co nadało im znamiona uniwersalności^[4]. Dlatego też w 1977 roku przeklasyfikowano je na krążowniki rakietowe^[4]. Zwalczanie okrętów podwodnych możliwe było za pomocą dziesięciu wyrzutni torped kalibru 533 mm, z których można było wystrzeliwać torpedy przeciw okrętom podwodnym. Uzbrojenie przeciwpodwodne uzupełniały dwa dwunastoprowadnicowe miotacze rakietowych bomb głębinowych RBU-6000 (144 bomby kalibru 213 mm) i dwa sześcioprowadnicowe RBU-1000 (48 bomb kalibru 305 mm)^[5]. Możliwości w zakresie zwalczania okrętów podwodnych rozszerzał jeden pokładowy śmigłowiec Ka-25PŁ, który mógł być zastąpiony maszyną do wskazywania celów Ka-25C^[5]. Uzbrojenie artyleryjskie stanowiły dwa podwójnie sprzężone działa uniwersalne kalibru 57 mm AK-725, umieszczone nietypowo w dwóch wieżach na burtach^[5]. Podczas modernizacji w latach 80. „Wiceadmirał Drozd” otrzymał ponadto dwa zestawy artyleryjskie obrony bezpośredniej w postaci dwóch par sześciolufowych naprowadzanych radarowo działek 30 mm AK-630M (łącznie cztery działka)^[4]. Uzbrojenie przeciwlotnicze stanowiły dwie dwuprowadnicowe wyrzutnie przeciwlotniczych pocisków rakietowych bliskiego zasięgu Wołna-M na dziobie i na rufie, z zapasem 64 pocisków^[5].

Służba

„Wiceadmirał Drozd” po wejściu do służby 8 stycznia 1969 roku wszedł w skład Floty Bałtyckiej^[1]. W dniach 14-27 maja 1970 roku odbył wizytę w Cienfuegos na Kubie^[1]. 24 lutego 1972 roku w Zatoce Biskajskiej, podczas sztormu, jego śmigłowiec pokładowy Ka-25 ewakuował w kilku lotach na krążownik 70 ludzi załogi atomowego okrętu podwodnego K-19, na którym wybuchł pożar (w tym celu ze śmigłowca zdemontowano 600 kg aparatury, dla zwiększenia udźwigu)^[6].

Od 1973 roku okręt przechodził średni remont w macierzystej stoczni w Leningradzie^[6]. Po jego ukończeniu, 8 kwietnia 1975 roku okręt został przeniesiony w skład Floty Północnej ZSRR^[1]. Między 2 stycznia a 6 czerwca 1976 roku okręt wraz z BPK „Smyszlonnyj” odbył tzw. służbę bojową na Morzu Śródziemnym, odwiedzając tamtejsze porty^[7]. 20 czerwca 1980 roku „Wiceadmirał Drozd” zderzył się z atomowym okrętem podwodnym K-508 proj. 670M, doznając lekkich uszkodzeń stępki^[8]. Ponownie był remontowany między 1 października 1981 roku a 7 czerwca 1984 roku^[1]. Remont w Kronsztadzie połączony był z modernizacją, podczas której między innymi zainstalowano działka AK-630M^[6].

Od 15 stycznia do 4 czerwca 1985 roku „Wiceadmirał Drozd” pełnił służbę na Morzu Śródziemnym^[8]. Ponownie służył na Atlantyku od stycznia do czerwca 1986 roku^[9] i z krążownikiem lotniczym „Kijew” na Morzu Śródziemnym w pierwszej połowie 1987 roku^[10]. Rejsy te, w składzie 5. Eskadry Operacyjnej, połączone były ze śledzeniem okrętów NATO^[10].

1 lipca 1990 roku „Wiceadmirał Drozd” został wycofany ze służby i przekazany do złomowania^[a]. 1 października 1990 roku rozformowano załogę^[8]. Został następnie sprzedany na złom do Indii, lecz w marcu 1992 roku zatonął podczas holowania^[11]^[8].

Uwagi

↑ Tak podają Apalkow 2010 ↓, s. 61, Bierieżnoj 1995 ↓, s. 13, Radziemski 2010 ↓, s. 19. Według Pawłow 1997 ↓, s. 136, został skreślony ze stanu floty 31 stycznia 1991 roku.

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bierieżnoj 1995 ↓, s. 13.
↑ Pawłow 1994 ↓, s. 73.
↑ ^a ^b Bierieżnoj 1995 ↓, s. 13, Apalkow 2010 ↓, s. 61, Pawłow 1994 ↓, s. 73
↑ ^a ^b ^c ^d Apalkow 2010 ↓, s. 60-61.
↑ ^a ^b ^c ^d Apalkow 2010 ↓, s. 57-58.
↑ ^a ^b ^c Apalkow 2010 ↓, s. 61.
↑ Zabłocki 2009 ↓, s. 12.
↑ ^a ^b ^c ^d Radziemski 2010 ↓, s. 19.
↑ Zabłocki 2009 ↓, s. 21.
↑ ^a ^b Siergiej Bałakin, Władimir Zabłocki: Sowietskije awianoscy. Awianiesuszczije kriejsiera admirała Gorszkowa. Moskwa: Jauza – Kollekcyja – Eksmo, 2007, s. 113. (ros.).
↑ Pawłow 1997 ↓, s. 136.

Bibliografia

Jurij Apalkow: Udarnyje korabli. Moskwa: Morkniga, 2010. ISBN 978-5-903080-40-3. (ros.).
Siergiej Bierieżnoj: Sowietskij WMF 1945-1995. Kriejsiera, bolszyje protiwołodocznyje korabli, esmincy. 1995, seria: Morskaja Kollekcyja. Nr 1/1995. (ros.).
Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli SSSR i Rossii 1945 – 1995 g. Wyd. III. Jakuck: 1994. (ros.).
Aleksandr Pawłow: Wojennyje korabli Rossii 1997–1998 g. Wyd. V. Jakuck: 1997. (ros.).
Jan Radziemski. Kulawy lot Bierkuta. „Morze, Statki i Okręty”. Nr 11/2010. XV (107), listopad 2010. ISSN 1426-529X.
Władimir Zabłocki. Uniwiersalnyj projekt. SKR, BPK, BRK, EM i friegaty projektow 61, 61M, 61MP, 61ME. Czast′ II. „Morskaja Kollekcyja”. nr 1/2009 (122), 2009. Moskwa. (ros.).

[11] Tak podają Apalkow 2010 ↓, s. 61, Bierieżnoj 1995 ↓, s. 13, Radziemski 2010 ↓, s. 19. Według Pawłow 1997 ↓, s. 136, został skreślony ze stanu floty 31 stycznia 1991 roku.

[CITEREFBierieżnoj199513-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Bierieżnoj 1995 ↓, s. 13.

[CITEREFPawłow199473-2] Pawłow 1994 ↓, s. 73.

[BAP-3] Bierieżnoj 1995 ↓, s. 13, Apalkow 2010 ↓, s. 61, Pawłow 1994 ↓, s. 73

[CITEREFApalkow201060-61-4] Apalkow 2010 ↓, s. 60-61.

[CITEREFApalkow201057-58-5] Apalkow 2010 ↓, s. 57-58.

[CITEREFApalkow201061-6] Apalkow 2010 ↓, s. 61.

[CITEREFZabłocki200912-7] Zabłocki 2009 ↓, s. 12.

[CITEREFRadziemski201019-8] Radziemski 2010 ↓, s. 19.

[CITEREFZabłocki200921-9] Zabłocki 2009 ↓, s. 21.

[awia-10] Siergiej Bałakin, Władimir Zabłocki: Sowietskije awianoscy. Awianiesuszczije kriejsiera admirała Gorszkowa. Moskwa: Jauza – Kollekcyja – Eksmo, 2007, s. 113. (ros.).

[CITEREFPawłow1997136-12] Pawłow 1997 ↓, s. 136.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[a]

[11]

projektu 1134 (Kresta I)	„Admirał Zozula” „Wiceadmirał Drozd” „Władiwostok” „Siewastopol”
projektu 1134A (Kresta II)	„Kronsztadt” „Admirał Isakow” „Admirał Nachimow” „Admirał Makarow” „Marszał Woroszyłow” („Chabarowsk”) „Admirał Oktiabrski” „Admirał Isaczenkow” „Marszał Timoszenko” „Wasilij Czapajew” „Admirał Jumaszew”
projektu 1134B (Kara)	„Nikołajew” „Oczakow” „Kiercz” „Azow” „Pietropawłowsk” „Taszkient” „Tallin” („Władiwostok”)